Mükemmel Olma İhtiyacı Nereden Geliyor?

Mesleğinde çok başarılı,mükemel bir öğrenci ve çalışan,düzeni ve nizamıyla,plan ve programlarıyla 4/4 lük kişilerdir.Yapacakları şeyler hiç bir zaman bitmez,bir işi bitirdiğinde bir yenisini eklemeye çalışır ve onu en iyi şekilde halleder.Zaman asla bu kişilere yetmez.Gün 50 saat olsa da bu kişilere zaman yetmez.Yüksek standartlara ulaşmak için bir baskı hissederler.En iyi olmak için devamlı başarılı olmak için uğraşırlar ve başarırlar.Hem cinsel hayatlarında hem özel hayatlarında hem de iş hayatlarında en iyiye oynarlar.Başarılı olma yolunfa fiziksel ve ruhsal rahatsızlıklar yaşamaya başlarlar.Böyle bir tempo içine kendilerine dinlenmek için bir zaman ayırma hakkını gereksiz görürler.Durmak bu insanlar için zordur,sanki onlar durursa dünyanın düzeni bozulacakmış gibi hissederler.Hep koştururlar,aşırı hırslıdırlar ve kaybetmeye tahamülleri yoktur.Bu kişiler hep gergindir,bir şeyler yapmak içerideki boşluk duygusundan kaçmalarını sağlar.İşler halloldukça daha çok iş eklenir.

Yüksek Standartlar şemasına sahip kişi hata yapmaz,girdikleri ortamlarda kusur bulurlarsa bütün keyfi kaçar.Gittikleri restoranlarda,tatil yerlerinde ,kuaförlerde herhangi küçük bir eksik ya da yanlış bulduklarında bütün keyfi kaçar.Öfke yaşamaları küçük bir hataya bakar,ya kendilerine ya da başkalarına öfke duyarlar.En iyi markaları,en pahalı ve lük ortamları seçerler.Etiket onlar için önemlidir.En iyi olmamak yani ikinci olmak dayanılmazdır.

Çalışma uğruna çoğu şeyi feda edebilirler.Sıradan olmak bu kişiler için kabus gibidir,iş kişiyi esir almıştır.Başarmak istediği şeyi başaramadığı zaman kendini acımasızca yargılar.Sevgiyi başarı üzerinden hak ettiklerine inanırlar.Eğer çok statülü olursam ve zengin,gösterişli v güzel olursam sevilirim gibi düşünebilirler.

Temeli çocukluktaki Koşullu Sevgiye dayanır.Ebeveynler bir şekilde çocuğa başarıları üzerinden değer göstermişleridr ya da başarılı olmadığında duygusal olarak uzak durmuşlardır ,cezalandırmışlardır.Başarılarıyla var olan çocuk çabaladığı için aferin almamış sadece sonuca göre aferin almıştır.Emeğini kimse takdir etmemiştir.

Ebeveynlerin fazla yüksek standartlarının olması da kişiyi bu mükemmel olma hırsına itmiş olabilir.Anne ve baba mükemmelliyetçi ise çocuk da bunu öğrenit ve ileride aynı duruma dönüşür.Ya da tam tersi okumamış ve kendini geliştirememiş kişiler ise ebeveynleri,çocuk sosyal statüsünü arttırabilmek adına,ailesinden utanarak girer bu yola.

Duygusal yoksunluk bu şemanın temelini oluşturabilir.Kimse tarafından sevilmediğini hissediyor olmak,takdir görmemiş olmak mükemmel olma zorlantısı yaratır.Mükemmel olursa sevileceğine ya da takdir göreceğine dair inanç geliştiriyorlar.Takdir görme çabası hayatlarının amacı haline gelmiştir.Özellikle anne ve baba küçükken aşırı eleştirelse ya da kıyaslayan kişilerse bu şema kaçınılmazdır.Hayatın güzellikleri,eğlencesi olmadan yaşarlar,hayat tek boyutta yaşanır,diğer insanlarla ilişki kurmaya zaman ayırmazlar ve asosyallik depresif duygulara yol açar.Diğer kişilerin eğlenmeleri ve boş zaman geçirmelerini eleştirirler ki zaten diğer kişiler de mükemmel kişinin yanında başarısız hissederler.Keyif yapmak bu insanlara göre değildir,başarılarıyla gurur duymazlar,sırada ne var algısı ile yaşarlar.

Çok çalışmak öfke yaratır,sosyal ilişileri bozar.Mükemmel insanı aradıkları için ilişki kurmaları zordur,partnerini hor görme eğilimindedir.Ama şema kimyası onu mükemmel olmayan kişilere iter.Eğlenen,sorumluluk almayan,keyif için yaşayan kişilere yönelirler.

Yüksek Standartlı kişiler diğerlerini de çalıştırmak isterler.Arkadaşları bir partyde dans edip eğlenirken o organizasyonda bir sıkıntı var mı,yiyecekler yeterli mi diye kontrole çıkmış ve asla eğlenmek için bir vakit bulamamıştır.

Erteleme davranışı çok yaygındır çünkü yeni bir şeye başlamak kaygı yaratabilir:ya mükemmel olmazsa?

Bu kadar çalışmak onun hangi doyurulmamış ihtiyacını gideriyor ya da örtüyor bunu düşünerek başlayabilirler.Daha az çalışmayı denerse ve kendine zaman ayırırsa neler kaybeder ve kazanır bunun listesini yapabilirler.Mükemmel gözükmenin avantajları ve dezavantajlarını sıralayabilirler.Mesela yakın ilişkilerden yoksun bırakması bir dezavantajken iyi bir arabaya binmk avantajdır.İyi bir araba,iyi bir kariyer,mükemmel temiz bir eve sahipken içerideki mutsuz yanının ihityacı ne ise ona kulak vermesi gerekir.Para ya da statü diğer insanlar tarafından kıskanılası bir durum ve dışardan dördörtlük gözüken bu hayatın içerisinde neler eksik buna bakmaları gerekir.Sevginin koşula bağlı olduğuna dair çocukluk anılarını hatırlayıp belki de o küçük çocuğun her ne yaparsa sevilmeye layık olduğuna dair çalışmalar yapılabilir (Hayatı Yeniden Keşfedin kitabında uygulama şekli yer alıyor).

Uzm.Psk.Sinem Yaprak