Onay Bağımlısı Mısın?

 

Bebekken daha anne ile ilk karşılaşmamızda aradğımız ilk şey sevgiden de önce güven hissidir.Güven , Sevgi , Ait Olma ve Saygı temel ihtiyaçlardır.Bunların eksiksiz karşılandığı bir çocukluk ileride sağlıklı yetişkinlerin oluşmasına neden olabiliyor.Bu 4 alandan herhangi birinde bir eksiklik olduğunda ise ruhsal çatışmalar başlayabiliyor.Bu 4 alan şemaların kökenlerini belirlemede temel alandır.Çalışmalar Onay Arayıcılık Şemasının bu 4 alan dışında bir yerde olduğunu göstermiştir ve yeni bir alan olarak Gurur alanınında incelemişlerdir.

Onay Arayıcı İnsanların Genel Özellikleri Nelerdir?

Genellikle Kendi fikirlerini beyan etmekten çekinirler,kararları diğerlerine bırakırlar,çok uyumludurlar.Başka insanların onaylarını kaybetmemek için kırılganıklarını paylaşmazlar.Bu durum onları öfkeli olmaya iter.Biri surat astığında bunu çok kafaya takarlar.Mükemmelin altına katlanamazlar asıl problem burada başlar.Mükemmel anne olmak,mükemmel bir çalışan olmak,mükemmel bir arkadaş olmak...

Bu kişiler saygı görme ihtiyaçları ve dışlanma korkuları nedeni ile hayatlarının merkezine 'statü' ve iyi görünme halini koymuşlardır.Eğer cömert,iyi kariyerli olursa dışlanmayacağına ve kabul göreceğine inanmışlardır.

Yine Oray Arayıcılık Şeması olan kişiler çok paralı ve önemli insanlar tanıyor olmalarını önemserler..Başarılarının görünür olmasını isterler.Övgü duymak ,takdir görmek isterler.İltifat olmadığı zaman değersiz hissederler.Vasat olma durumunu kabul edemezler.Çok iyi ve havalı olmak saygı görmek,gururu hissetmek durumundadırlar.Sıradan hayat yaşayan arkadaşlarının kendilerini kıskandığını düşünürler.

Temelinde Koşullu Sevgi yatmaktadır.Statü sahibi ya da saygıdeğer olursa sevileceğine inanırlar.Aksi takdirde değersiz hissederler.Temelinde yetersizlik (bağımlılık) da olabilir bu nedenle övünmek yatıştırıcı etki yaratıp acıyı azaltmaya yardımcı olur.Vasat  kaldığı durumda bu kişiler içlerindeki yetersizlik hissinin yarası kapatamazken,statülü olduğunda saygı gördüğü zaman bu yarayı geçici de olsa unutabillecek hale gelebiliyor.

İlişkilerinde Yüzeyseldir.

Övünme ihtiyacı ya da takdir görme ihtiyacı kişinin derin ilişkilerden kaçmasına neden olur.Dışarıdan bir kabuk yaratmışlardır ve ve bu dış görüntüde kusursuz biri vardır.Kabuğun altındaki kendine güvensiz kişiyi görmelerini istemezler.Herkes onu beğensin isterler.Biri surat astığı zaman inanılmaz derecede rahatsızlık duyabilirler,kendileri ile ilgili olduğunu düşünebilirler.Ortamı toparlamak görevini üstlenir eğer toparlamazsa kafasında sürekli benim yüzümden mi bu şekilde davranıyor diye düşünebilir.

Zor beğenen ve mükemmelliyetçi kişilere yönelebilirler.Şema kimyası asla onayını alamayacağı insanlara yönlendirir.Eşleri genellikle asık surat göstermeye meğilli ya da pasif agresif davranan bireyler olabilir.Kararı hep partnerleri verir.

Herkes Onay Almayı Bekler Evet Bütün İnsanlar Ama..

Bu şemaya sahip insanlar Vasat bir şey yaptıklarında tamamen dağılırlar,aşırı kafaya takarlar,dışlanmış hissederler.Evet herkes onay almak ister ama alamadığında bu denli zorluklar yaşamaz bu durum da şemaya sahip olmayan kişilerle sahip olanları bir çizgiyle ayırır.Bu şemaya sahip olmayanlar onay beklerler ama olmadığı zaman hüsrana uğramazlar ve en iyisini yapmak isteseler bile vasat olma durumunu normal karşılarlar.Bilişsel Çarpıtmaların yoğun olduğu bir şemadır.Felaketleştirme,Kişiselleştirme,Akıl okuma gibi çarpıtmalar...Kendi bilişsel çarpıtmalarını fark etmeleri tedavide çok önemlidir.

Onay Bağımlılarının içinde Talepkar Ebeveyn sesleri yükselir yani kişinin kendinden beklentisi çok fazladır.En iyi olmalısın,en güzel görünmelisin,hata yapmamalısın gibi...

Terapideki Hedefler Nelerdir?

Terapilerde Talepkar Ebeveynin sesini kısarak üzerindeki baskıyı azaltmak hedeflenir.Kişinin koşulsuz bir şekilde sevgiye layık olduğuna dair çalışmalar yapılabilir.Temelindeki eksiklik duygularıyla baş etmek için gelitirdiği bir şema olduğu fark ettirilebilir.Kendisi olmaya teşvik edilebilir,başkalarının onayını kaybetmmek adına uzaklaştığı kendiliği...Özsaygıyı arttırmak hedeflenir.

Bu onay alma yolunda başkalarına  hayır diyememek durumu kişiye neler kaybettirir bunu görmelerini bekleriz.Takdir edilen insanlar, statülü insanların mutluluk seviyelerine bakmalarını isteriz,onay almış kişiler gerçekten çok mutlular mı?bunları düşünmelerini bekleriz.

Temel hedef vasat kalmayı öğrenmek ve bununla mutlu olabilmeyi sağlamaktır.Ve de sevginin hiç bir koşula bağlı olmadığına inanmasını sağlamaktır.

Uzm.Psk.Sinem Yaprak